ქვემოთ მოცემულია ავტორიზებული ტექსტი მანუელ კასტელსის გამოსვლიდან სემინარზე ”მედია:მოქალაქეებსა და ხელისუფლებას შორის”,რომელიც გაიმართა მსოფლიო პოლიტიკური ფორუმისა და ვენეტოს პროვინციის ორგანიზებით 2006 წლის 23-24 ივნისს იტალიაში.
ინფორმაცია და კომუნიკაცია ყოველთვის განსაზღვრავდა მთავრობის,ოპოზიიცისა და წინააღმდეგობრივი ძალების მიმართულებებს,სოციალური ცვლილებების ხასიათს.ხელისუფლებას მხოლოდ ხალხის აზროვნების მოდელირებით შეუძლია ჩამოაყალიბოს საზოგადოება და ასევე,ეს უკანასკნელიც მხოლოდ საკუთარი აზროვნების წესის შეცვლით ტრანსფორმირდება.
ფიზიკური და ინტელექტუალური დათრგუნვა ხელისუფლების ქმედების უმთავრესი კომპონენტია ,მაგრამ თუ ხალხის მსოფლმხედველობა რადიკალურად შეიცვლება ანუ ახლებულად მოხდება საკუთარი თავის გააზრება,მაშინ არ არსებობს ბუნებაში მმართველობა,რომელიც შეძლებს წინააღმდეგობის გაწევას.ფიზიკური წამება გაცილებით უფრო ნაკლებეფექტურია,ვიდრე აზროვნების მოდელირება.ამიტომაც კომუნიკაცია ნებისმიერი ხელისუფლების საფუძველთა საფუძველია.
თანამედროვე საზოგადოებაში პოლიტიკა ღებულობს ”მედიატორულ” განზომილებას.თავად პოლიტიკური სისტემა და მიღებული გადაწყვეტილებები ქმნიან სამოქმედო არენას მასმედიისთვის,რომელიც მას ჰპირდება სამოქალაქო მხარდაჭერის მოპოვებას ან ,სულ მცირე, მოსახლეობის ოპოზიციური განწყობის შერბილებას.ეს რა თქმა უნდა არ ნიშნავს იმას, რომ მედიას აქვს განუსაზღვრელი შესაძლებლობები და მისი გავლენა მთლიანად განსაზღვრავს საზოგადოებრივ აზრს.კვლევებმა დაადასტურა,რომ აუდიტორია არის აქტიური და არა პასიური ელემენტი.
თუმცა მასმედიის შიგნით არსებობს სისტემები,რომლებიც მას საშუალებას აძ-
ლევს გააკონტროლოს საზოგადოებაზე ზემოქმედების ზომები.მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები ხომ ,უპირველეს ყოვლისა,კომერციული ორგანიზაციებია,რომლებიც მოგების მიღების იმპერატივს ექვემდებარებიან.მათ სურთ შექმნან საკუთარი მომხმარებელი და გააფართოონ გავრცელების ზონა.უმრავლეს შემთხვევებში,ისინი არიან განსხვავებულები,კონკურენტულები და ცდილობენ ფლობდნენ არა ნაკლებ ნდობის კრედიტს თავიანთ ოპონენტებთან შედარებით.
მიუხედავად ამისა,აუცილებლად უნდა გაესვას ხაზი ორ ტენდენციას.უპირველესად,ესაა საომარი,იდეოლოგიზირებული ,პოლიტიკური ბრძოლების ინსტრუმენტად ქცეული ჟურნალისტიკის გამოჩენა.მაგრამ დღესდღეობით რადიკალიზმი და იდეოლოგიური ანგაჟირებულობა მოგების ამოღების საშუალებაა.გავიხსენოთ:აშშ-ს ერთ-ერთმა ყველაზე მსხვილმა ტელეკომპანია ”ფოქს ნიუსმა” (რუპერტ მერდოკის News corporation-ის ფილიალი) უამრავი კონსერვატორი ამერიკელის გული მოიგო,როდესაც 2003 წელს მხარი დაუჭირა ერაყში შეჭრას.
მეორე მხრივ,იკლებს პროფესიონალი ჟურნალისტების მათი დამქირავებლებისგან დამოუკიდებლობის ხარისხი.ამითაა განპირობებული რთული მედია-მანიპულაციები.ახლახანს გამოქვეყნდა სოციოლოგიური კვლევა,რომლის მიხედვითაც 2004 წელს ამერიკის მოსახლეობის 40 % დარწმუნებული იყო,რომ სადამ ჰუსეინი და ”ალ ქაიდა ” მოკავშირეები იყვნენ და ერაყი ფლობდა მასობრივი განადგურების იარაღს(1).მაშინ როდესაც,დაახლოებით ერთი წლის წინ უკვე წარმოადგინეს საწინააღმდეგოს დამამტკიცებელი არგუმენტები. Read the rest of this entry »